دسته‌ها
آلوارو سیزا

آلوارو سیزا: معمار خوب آرام‌آرام کار می‌کند

نظام فعلی تأمین مالی پروژه‌ها فقط برای مدت بسیار کوتاهی اجازه می‌دهد که هم به سفارش فکر کنیم و هم به برنامه‌ی طرح. سرمایه‌گذارها برای مدت بسیار طولانی از این واقعیت آگاه بوده‌اند که ارتباطات هزینه‌بر است. به اینها افاضه کنید کامپیوتری شدن حرفه‌ی ما را. کامپیوتر کمک بزرگی به ایدئولوژی کارایی کرده است، بدون این که همیشه همینقدر واضح باشد که این مطالبه {برای کارایی بیشتر} در این حرفه قابل توجیه است.

اما فارغ از این که چه‌جور ماشین‌هایی را {برای فرایند طراحی} تعبیه می‌کنید، ساده است که هیچ میان‌بری برای یافتن راه حل برای مسائل معماری وجود ندارد. نه فقط این، بلکه در عصر ما این خیلی حیاتی‌تر از همیشه است که بر داشتن زمان بیشتر اصرار کنید. پیشرفت‌های اجتماعی، فناورانه و اقتصادی خیلی سریع اتفاق می‌افتند و از این رو برای دادن یک پاسخِ به‌جا به مسائل معماری لازم است که همه‌ی زمان و انرژی موجود را در اختیار داشته باشی.

معمار این دوره‌ی زمانی را نه چندان برای تولید طرح، بلکه بیشتر برای تحلیل تقریباً ناخودآگاه همه‌ی جنبه‌های سفارش نیاز دارد. هر سفارش برای به تحقق رسیدن به ایده‌هایی نیاز دارد و ایده‌ها برای پخته شدن نیازمند زمان هستند. به همین سادگی.

ثروت روابط متقابل میان جنبه‌های مختلف {طرح را در نظر بگیرید}، مثلاً مفصل‌بندی دقیق فضاها، که چیزی است که به خودی خود اتفاق نمی‌افتد؛ وقتی پول نقش بیش از اندازه مهمی بازی می‌کند، آنچه نصیب شما می‌شود فقر در اینجور روابط است. یک معمار خوب آرام‌آرام کار می‌کند. (در گفت‌وگوی منتشر شده در کتاب The Invisible in Architecture در سال ۱۹۹۴)

دسته‌ها
هما فرجادی

هما فرجادی: مدرسهٔ خوب معماری هنرجویانش را برای طراحی در فرهنگ‌ها و سبک‌های متفاوت آماده می‌سازد

به نظر من با توجه به روال جهانی شدن و پیدایش عصر و زمانهٔ جدید و ارتباطات نوین، برای شخص من این قانون جهانی وجود ندارد که چون ایرانی هستیم فقط باید کارهایمان تحت تأثیر فرهنگ ایران صورت پذیرد و اصولاً در حال حاضر معماری هیچ کشوری نمی‌تواند مانند یک جزیره خود را از فرهنگ بین‌المللی و جهانی دور سازد.

در حال حاضر بسیاری از هنرمندان و معماران هستند که در یک کشور زندگی می‌کنند و در کشور دیگری طراحی معماری می‌کنند و ساختمان می‌سازند و در مجموع با این روال اصولاً نمی‌توان گفت که حتماً باید یک معمار تنها از یک فرهنگ خاص پیروی کند، بلکه با توجه به این که اثر معماری قرار است در کدام کشور ساخته شود، بحث فرهنگ آن کشور نیز در کنار عوامل مهم دیگر باید در امر طراحی معماری در نظر گرفته شود.

به نظر من وظیفهٔ یک مدرسهٔ خوب معماری نیز می‌تواند این باشد که به جای آموزش تنها یک فرهنگ خاص به هنرجویان، آنها را برای طراحی و ابداعات هنری در فرهنگ‌های معماری متفاوت و سبک‌های مختلف آماده سازد. در عین حال فرهنگ معماری ایران بسیار غنی است و می‌تواند سرچشمهٔ الهام فراوانی برای طراحان ایرانی و خارجی باشد. (در گفتگو با وحید تقی‌یاری و پریسا شاه‌محمدی، منتشر شده در مجلهٔ آبادی، ش ۴۳ و ۴۴، سال ۱۳۸۳)

دسته‌ها
رم کولهاس

رم کولهاس: نه فقط شهرها که حتی نواحی روستایی نیز تحت تأثیر بازار سرمایه در حال تغییرند

در گذشته شهرها کمی کمتر از امروز به تقاضا و خواسته‌های بازار اختصاص داشتند. در شهرهایی همچون لندن یا نیویورک، ساز و کار بازار، به قیمت از دست دادن هرچیز دیگر، چنان غلبه یافته که این روزها همچون گذشته اشتیاقی به حضور در آنها در خود احساس نمی‌کنم.

{…} امروز برندهای شرکت‌های بزرگ فضا و اتمسفر داخل شهرها را تعیین و در واقع دیکته می‌کنند. یک‌جور زیاده‌روی پیش آمده است: ارتباطات و بازاریابی بیش‌ازحد. برای من شهر امروز همچون سیستمی به نظر می‌رسد که رفته‌رفته به محدودیت‌هایش نزدیک‌تر می‌شود.

{…} من معمولاً در تعطیلات به خانه‌ای در {یکی از روستاهای} سوییس نقل مکان می‌کنم که به پدر و مادر دوست‌دخترم تعلق دارد. و متوجه چیزهای عجیبی شده‌ام. جمعیت روستا کاهش پیدا کرده است، اما با وجود این اندازهٔ روستا رشد کرده است. همه‌جا ویلاهای مختص اجاره در تعطیلات ساخته شده است. معماری‌ای که ایجاد شده نوع عجیب و غریبی از مینیمالیسم بازاری است. من مردی را دیدم که به نظر می‌رسید یک کشاورز معتبر سوییسی است، اما بعدا فهمیدم که یک دانشمند هسته‌ای ناراضی اهل فرانکفورت است. زن‌هایی را دیدم که اهل تایلند، فیلیپین و سری‌لانکا بودند و به دنبال خانه‌های خالی می‌گشتند. بعد متوجه شدم که فقط شهرها نیستند که {تحت تأثیر بازار سرمایه} در حال تغییرند. اتفاق مشابهی در نواحی روستایی و غیر شهری نیز در حال وقوع است.

{…} در نوادا، روی مرز کالیفرنیا و درست بیرون رینو، منطقهٔ بسیار وسیعی است که شرکت‌های بزرگ امریکایی نظیر آمازون و گوگل و اپل و والمارت مزرعه‌های غول‌پیکر سِرور در آن می‌سازند. این پارک تجاری حتی از شهری که به آن چسبیده بزرگ‌تر است. ساختمان‌های این مجموعه بسیار عظیم‌اند و کاملاً عملکردگرایانه. رخ‌داد بسیار تازه‌ای است که چیزی به این بزرگی می‌تواند چنین بی‌صورت و بی‌شخصیت باشد. (در گفتگو با Johannes Boehme، منتشر شده در وب‌سایت مجلهٔ The Believer، سال ۲۰۲۰)

دسته‌ها
یورگن مایر

یورگن مایر: معماری باید مردم را از حالت منفعل در انتظار به سطح مشارکت حرکت دهد

تمرکز ما در دفترمان بر روی آثاری است که در تقاطع معماری، ارتباطات و فن‌آوری تازه قرار می‌گیرند. یکی از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در کار ما جستجو برای گسترش حوزهٔ معماری، فراتر از صرفاً ساختن مواد، است. تأثیر رسانه‌ها و مصالح جدید فهم ما از «فضا» را به مثابه صحنه‌ای برای ارتباط و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی گسترش داده است. ما با نگاه دقیق به بستر و بررسی منتقدانهٔ برنامهٔ طرح تلاش می‌کنیم چیز ویژه‌ای را که به مکان طرح اختصاص دارد استخراج کنیم. ما معتقدیم که معماری باید همچون یک فعال‌کننده مردم را از حالت منفعل در انتظار به سطح دست‌اندرکار مشارکت و رسیدگی حرکت دهد. (در گفتگوی منتشر شده در وب‌سایت designboom، سال ۲۰۱۴)

دسته‌ها
لبیوس وودز

لبیوس وودز: معماری کنشی سیاسی است

ساختن یک بنا سرمایه‌گذاری عظیمی از منابع مختلف است؛ {از جمله} پول، مصالح، منابع فکری و احساسی همهٔ کسانی که درگیر یک طرح ساختمانی خاص هستند. هرگاه یک گروه داشته باشید، بحث سیاست پیش می‌آید. برای من سیاست یک معنی دارد: چگونه اوضاع خود را تغییر می‌دهی؟ مکانیزمی که با آن زندگی‌ات را عوض می‌کنی چیست؟ این یعنی سیاست. این سوال یک سوال سیاسی است. موضوع مذاکره یا انقلاب یا تروریسم یا طرح‌ریزی قدم به قدم و محتاطانه است. همهٔ اینها ذاتاً سیاسی هستند. موضوع این است که مردم وقتی در کنار یکدیگر جمع می‌شوند چگونه اوضاع خود را تغییر می‌دهند.

همانطور که سال‌ها پیش نوشته‌ام، معماری ذاتاً کنشی سیاسی است. معماری ناچار است با ارتباطات میان مردم و این که آنها چگونه تصمیم به تغییر وضعیت زندگی خود می‌گیرند سر و کار داشته باشد. و معماری وسیله‌ای اساسی برای این تغییر است؛ زیرا معماری درگیر ساختن محیط زندگی مردم و روابطی است که در این محیط وجود دارد. (در گفتگو با Geoff Manaugh منتشر شده در وب‌گاه BLDGBLOG، سال ۲۰۰۷)

دسته‌ها
سید محسن حبیبی

سید محسن حبیبی: فضا قبل از اینکه با ساختمان تعریف شود با ارتباط تعریف می‌شود

فضا قبل از اینکه با ساختمان تعریف شود، قبل از اینکه با مکان تعریف شود، با ارتباط تعریف می‌شود. این ارتباط است که به مکان معنا می‌دهد و این ارتباط است که منجر به واقعه می‌شود و واقعه است که خیابان شاه‌رضا را به انقلاب تبدیل می‌کند. در واقع فضای شهری فضای ارتباطی است. در مقیاس جهانی، به این فضای واقعی فضای دیگری افزوده شده و آن فضای شبکه است. یعنی ارتباط از نوع دیگری شکل گرفته است که حتی نمی‌توان آن را مجازی خواند. وقتی یک فرد از اتاقش، از خصوصی‌ترین محل، با جهان ارتباط برقرار می‌کند در واقع یک شبکهٔ اجتماعی به وجود می‌آید که مطالبهٔ شبکهٔ فضایی را می‌کند. ارتباط شبکه‌ای ـ یا به عبارتی ناملموس ـ تمنای فضایی را دارد که در آن لمس شود. نسل شما و نسل بعد که این ارتباط را استفاده می‌کند، می‌خواهند این فضای ناملموس را به ملموس تبدیل کنند. به عبارتی این فضای ارتباط را به فضای تماس بدل کنند. تماسی که با پنج حس قابل دریافت باشد. {…} این فضای ارتباطی را ما هنوز درک نکرده‌ایم. در واقع ما هنوز City Planning می‌کنیم، اما چیزی که در واقع رخ می‌دهد Urban Planning است. در وضعیت کنونی باید بتوانیم ارتباطات را برنامه‌ریزی کنیم، نه به معنای فنی آن، بلکه به معنی مکانی و فضایی آن. (در گفتگو با مینا رضایی، نویسندهٔ مجلهٔ جستارهای شهرسازی، ش 46، پاییز و زمستان 1395)

دسته‌ها
محمدرضا نیکبخت

محمدرضا نیکبخت: عدالت اجتماعی به انضباط و همگنی در سیمای شهر منجر می‌شود

ناهمگون بودن ساختمان‌ها در یک محله یا منطقه معانی بسیاری دارد. در حقیقت سیمای شهری لایه‌های متعددی دارد، معماری نیز یکی از این لایه‌ها است. {…} بهتر است تعریف شهر سالم را در جامعه سالم دنبال کنیم. لایه‌های صفر شهری مسائل اجتماعی است و معماری فضای شهری نتیجه این موضوعات اجتماعی است. {…} به عقیدهٔ من برای درمان سیمای شهری نمی‌توانیم از لایهٔ معماری شروع کنیم و باید ابتدا فاکتورهایی مانند جامعه‌شناسی شهری و روانشناسی اجتماعی را بررسی کنیم در این صورت خود به خود سیمای شهر سالم می‌شود چرا که شهر آیینهٔ جامعه است. {…} عدالت اجتماعی به بیانی یعنی فراهم‌سازی شرایط دسترسی به ارتباطات و قوانین منطقی و عادلانه برای تماس لایه‌های طبقاتی و اجزای مجموعه زیستی مانند یک شهر. عدالت اجتماعی در نهایت منجر به انضباط و همگنی در سیمای شهر خواهد شد.  ارتباطات و قوانین باید برای تمامی اجزای یک مجموعه زیستی یکسان باشد مانند مدرسه‌ای که همه موظفند تابع یک دستورالعمل شوند. عدالت اجتماعی باعث می‌شود تا ظاهر شهر همگن شود. (در گفتگو با وب‌گاه ایلنا، سال 1395)