برچسب: جغرافیا

در کمال تعجب امروز کار و پژوهش به نسبت اندکی در مورد رابطهٔ معماری و شهر انجام می‌شود. به نظر می‌رسد بین معماری و شهر شکافی ایجاد شده است. معماران اغلب بدون در نظر گرفتن زمینهٔ شهری بناهایی منفرد طراحی می‌کند. این وضعیت مایهٔ تأسف است زیرا {طراحی بنا در ارتباط با شهر} فرصتی است که از دست می‌رود.

معماران می‌توانند از محدودیت‌هایی که شهرها ایجاد می‌کنند بهره ببرند. این محدودیت‌ها چه کالبدی باشند و چه جغرافیایی، چه قانونی و چه اجتماعی، بایستی شما {در مقام معمار} را ناچار به نوآوری کند. مسئله این است که {چگونه} راه‌هایی برای دگرگون کردن این عوامل منفی و استفاده ازشان به شکلی مولد پیدا و آنها را در راستای تحول شهر به نیروهای مثبت تبدیل کنید. (در گفتگو با Alexander Eisenschmidt، منتشر شده در مجلهٔ Architectural Design، سال ۲۰۱۲)

از نظر من هویت هر موجود زاییدهٔ سه عنصر جغرافیا، تاریخ و باورهای آن موجود است. یعنی این سه عنصر هویت هر موجود را مشخص می‌کند. بنابراین اگر بخواهیم راجع به عناصر تشکیل دهنده هویت صحبت کنیم باید بگوییم عناصر تشکیل‌دهندهٔ هویت هر موجودی یک، جغرافیا یا محیط طبیعی‌ای است که او در آن به وجود آمده؛ دو، تاریخی است که بر او گذشته است؛ سه، باورها و اعتقاداتی که دارد. هویتی که من دارم مقداری از آن مربوط به این است که در ایران متولد شده‌ام و به شدت تحت تأثیر جغرافیای اینجا هستم. بخشی دیگر مربوط است به آنچه که در طول تاریخ بر من و اجدادم گذشته است، که نسل به نسل منتقل شده و هویت امروز مرا از نقطه نظر تاریخی به وجود آورده. بخشی هم مربوط می‌شود به باورهایی که من دارم، اینکه اسلام را قبول کرده‌ام، و بر اساس این باورها رفتاری از من سر می‌زند. به همین جهت است که ما از هویت ایرانی، هویت ژاپنی، هویت فرانسوی و… صحبت می‌کنیم. (در گفتگو با مهدی کشاورز افشار، منتشر شده در آینهٔ خیال، ش ۹، سال ۱۳۸۷)

امروزه معماران زیادی هستند که تاثیر خود را به حداقل رسانده و اجازه می‌دهند نیروهای محیطی بر طرح غالب شده و اثر را شکل دهند. هم‌اکنون هنرمندانی هستند که برای خلق اثر هنری خود از مردم کمک می‌گیرند. در طول تاریخ اصالت هستی در دوره‌ای بر پایهٔ خدا بوده، بعد انسان‌محور شده است و چهرهٔ اومانیستی گرفته و امروزه به چهرهٔ دمکراتیک تغییر می‌کند. هرچه جامعه‌ای دموکراتیک‌تر باشد، مردم نقش پررنگ‌تری در معماری دارند. به طوری که در بعضی کشورهای غربی مردم تصمیم می‌گیرند که در محله‌شان چه نوع ساختمانی ساخته شود و معمار در جلسات ژوژمان از پروژه خود دفاع می‌کند و در نهایت مردم تصمیم‌گیری می‌کنند که ساختمان ساخته شود یا نه؟ این موضوع نشان می‌دهد که اصالت فردی هنرمند در بستر مردم استحاله می‌شود و معمار می‌تواند به دنبال ارزش‌هایی که در پشت مردم و یا قوم مثل لایه‌های پس‌زمینهٔ ذهنی جغرافیا و تاریخ بگردد و به عنوان ابزار کانسپت بهره بگیرد. (در جلسه با کوروش رفیعی، حمیدرضا ناصر نصیر، رضا نجفیان پیرامون موضوع ایده، منتشر شده در مجلهٔ شارستان، شمارهٔ ۳۴ و ۳۵، سال ۱۳۹۰)