برخی از مردم هستند که به شکلی خطرناک تعریف بسیار سادهای دارند از این که زمینهٔ ما یا شهر ما چطور چیزیست. مردمی که کارتپستالهای فریبنده را میبینند، در حالی که اینها سادهسازیهای خطرناکی از تاریخ هستند. من روی زمین سمی {لبنان} زندگی میکنم و نفس میکشم و لااقل آن را میفهمم و میشناسم. این همان سیاقی است که کار من در آن قرار گرفته است. به نظر من معمارانی که شما آنها را {صرفاً} از طریق رویکرد فرمالشان، یا زیباییشناسیشان یا ترکیب معمارانهشان، میشناسید {همچون} دایناسورها هستند. آنها در عصر حجر گیر کردهاند چرا که هنوز در مرحلهٔ فرم گرفتارند. ما امروز در عصری زندگی میکنیم که معنا از طریق ابزاری بسیار بسیار پویاتر به صورت بسیار خودبهخودیتر توسعه مییابد و خلق میشود، درحالی که متأسفانه معماری همچنان در ماده گیر کرده است. من اما در آن گرفتار نیستم. من دوست دارم فکر کنم که ساختمانهایم شبیه به یکدیگر نیستند. (در گفتگو با Aidan Imanova، منتشر شده در وبسایت identity، سال ۲۰۲۰)
برچسب: فرمالیسم
خداوند میفرماید همهچیز در دنیا آیه و نشانه است «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ» یعنی هنر اسلامی باید سمبلیک و تمثیلی باشد؛ یعنی انسان را از ظاهر به باطن هدایت کند نه مثل امروز فرمالیسم در جامعه حاکم است. فرمالیسم در معماری یعنی بتپرستی و بتسازی. معماری فقط کالبد بنا، شهرتطلبی و بازی با فرمها برایش مطرح باشد، بتتراش است و آن چیزی که ایجاد میکند بت است، بنابراین در بسیاری از شهرهای ما پر از بت و بتسازی شده و این عینه ظاهربینی و ظاهرفریبی است. همانگونه که جناب سعدی میگوید: «هرگز اگر راه به معنی برد/ سجده صورت نکند بتپرست.» ما در شهر میبینیم که سجده به صورت میکنند چون هواهای نفسانی، شکلها و فرمهای حسی و غریزی به آنها تبدیل شده است و صرفا تجاری هستند. یا جناب مولانا میگوید: رو به معنی کوش ای صورتپرست تا نباشی بتتراش و بتپرست. این موضوعی است که در طراحی معماری و شهرسازی ما یعنی ظاهرسازی و حس غریزی وجود دارد زمانی هم که بتپرست باشی معماری وشهرسازی که هم انجام میدهید بتتراشی است. (در گفتگو با مریم علیبابایی، منتشر شده در وبگاه خبرگزاری مهر، سال ۱۳۹۷)