معماری فراوردهای است بسیار پر رمز و راز. از یک سو علاقهمندی و عطوفت انسانها را به نمایش میگذارد و رشد آنها را موجب میشود و از سوی دیگر ارزشهای اجتماعی و مدنی را قدر مینهد و از این راه نمیخواهد وجه تمایز آدمیان را زیاده بنمایاند. معماری، پاسخگوی نیازهای روزمره آدمیان نیز هست و در این راه، هیچ معماری را به ویژه در میان معماران قدیمی ایرانی نمیتوانیم بیابیم که خواسته شهروندان را کاهش دهد. سوای اینها، هر اثر معماری هنگامی جای خود را به خوبی مییابد که بتواند برای کسانی که از درون و از بیرون با آن سروکار دارند، زیبایی بیافریند؛ زیباییهایی با شکلها و ترکیبها و تناسباتی بدیع.
البته مسائل دیگری در راه خلق یک اثر معماری وجود دارند که راه به محاسبات و به مجموعه ارتباطات کاربردی، مانند مقاوم بودن و مرفه بودن معماریها می برند. این گونه مسائل را ما باید موضوع آموزش قرار دهیم. در این زمینه، جای سخن گسترده است و این جا نیازی به تشریح دیده نمیشود. معمار باید فیزیک و تکنیک بداند و باید محاسبههای اصلی و اولیه مربوط به استحکام بنا را بلد باشد. در عین حال باید بتواند منظومههای تأسیساتی درونی و مجاور اثر معماری خود را محاسبه و ترسیم کند. وی باید بتواند سطوح کمینه و بیشینه برای کاربردهای متداول در خانهها، در مدرسهها و در بیمارستانها را بداند و در این زمینهها و مشابه و مکمل اینها، برایش کلاس درس گذاشته شود.
در مقابل آنچه هماکنون گفتیم، زیبایی، وقار، فرهیختگی، صلابت و دلپذیری موضوع درس نیستند، اما موضوع شناخت، غور و سنجشاند. این نکتهای اساسی است که باید در زمینهاش توافق شود تا وضعیت دانشکدههای معماری پرشمار امروزی ما بهبودی یابد. همگان میدانند که هنر موضوع آموزش نیست، بلکه موضوع شناخت و تبادل نظر است. حال، این که آثار هنری تا چه اندازه در برگیرنده و هادی عشق به زیبایی و به الهیاتاند، موضوعی دیگر است که باید جداگانه مورد بحث قرار گیرد. مهم این است که معماران نباید خیال کنند که رمز و راز دستیابی به زیبایی را باید فیلسوفان و ناقدان هنر فراگیرند. محفل کارشان فضایی دیگر است و شیوهٔ درست کارشان نه آن چیزی است که امروزه در بسیاری از مدارس معماری ما روی می دهد. هنر را موضوع آموزش نگیریم، موضوع تفاهم بگیریم بین آن شی، فراوردهها و آدمها. در این جا یک فضایی دیگر مطرح است و این فضا دائما در حال تغییر است. (در گفتگو با زهرا آرامون، منتشر شده در مجلهٔ رشد آموزش هنر، ش ۲۶، سال ۱۳۹۰)