آیندهٔ کرهٔ زمین در دستان ماست. معماران نقش بسیار مهمی برای ایفا کردن دارند و ما دیگر نمیتوانیم صرفاً برای جلب رضایت کارفرما یا راضی کردن خودمان طراحی کنیم.
{…} کرهٔ زمین بسیار بزرگتر و بسیار مهمتر از هر کدام از ماست. وقتی طراحی میکنیم باید واقعاً به طریقی نسبت به کرهٔ زمین حساس باشیم و نمیتوانیم به تخریب آن ادامه دهیم. (در گفتوگو با Lizzie Crook، منتشر شده در وبسایت dezeen، سال ۲۰۲۳)
معماری کردن نوعی خدمت است. وقتی کارفرما چیزی بخواهد، معماران وظیفهٔ اخلاقی دارند تا طرحی عرضه کنند که به مجموعهٔ مشخصی از منظورها پاسخی تا حد ممکن دقیق بدهد. اما باید به یاد داشته باشیم که معماری باید آزاد بماند. معماری باید تلاش کند که چیز دیگری بشود، نه فقط راه حلی برای کارکردها.
در مقام یک معمار، نمیخواهم که فقط مشغول حل مشکلات باشم. موضوعات دیگری نیز در معرض خطر است. موضوع حقیقی حفظ تعادلی نیکوست. وجه کارکردی یک بنا هیچگاه نباید آسیب ببیند، اما معماری باید بسیار بیشتر از آن باشد و دستیابی به زیبایی اولویت اساسی هر نوع معماری است. (در گفتوگو با Vladimir Belogolovsky، منتشر شده در وبسایت archdaily، سال ۲۰۱۷)
بزرگترین و بدترین ضایعهای که امروزه در معماری میبینم، فارغالتحصیلان معماری و تعدد دانشکدههای معماری در ایران است، مثلاً در دانشگاه آزاد سالی نزدیک به دو هزار نفر فارغالتحصیل میشوند که محال است از بینشان دو معمار خوب پیدا کنید، در صورتی که زمان ما در هر سال هفت، هشت نفر فارغالتحصیل بودند که حتماً دو نفرشان از معماران خوبی بودند. معماران خوب دانشگاه آزاد مربوط به سالهای هفتاد و دو تا هفتاد و پنج هستند، البته نیمی از آنها هم به خارج رفتهاند، با این وضعیت شما چه آیندهای میخواهید ببینید.
من همیشه به تمام اطرافیانم توصیه میکنم که در هر خانواده یک معمار کافیست. در حال حاضر هم بچههای دوره لیسانس بعد از فارغالتحصیلی میتوانند بعد از دو سال پروانهٔ ساخت بگیرند. در انگلیس بعد از فارغالتحصیلی باید بین یک تا دو سال در دفاتر کار کنند و گواهینامه واقعی بگیرند و سپس ادامه تحصیل در مقطع ارشد را پی گیرند، ولی در ایران اینچنین نیست.
{…} و در ادامه، مسئله این است که مشکل ما مشکل اقتصادی است، یعنی اگر معماران ما مانند جواد حاتمی با کار و کارفرما برخورد کنند، معماری کشور میتواند شکوفا شود، اما زمانی که معمارمان مجبور باشد که برای امرار معاش به تمام خواستههای کارفرما پاسخ مثبت دهند، معماری ما شکوفا نخواهد شد و وضع اینچنین میشود. (در گفتوگوی منتشر شده در کتاب «اندیشهٔ معماران معاصر ایران»، جلد پنجم، تألیف محمد اسدی و الهه مایانی، سال ۱۳۹۹)