دسته‌ها
یدالله کابلی

یدالله کابلی: برخی از صاحب‌نام‌ها برای حضور در گروه مدرنیسم هنر خوشنویسی را تکنیک و فن معرفی می‌کنند

امروز متأسفانه به دلیل نبودن شناخت کافی در ایجاد فضایی سالم و سازنده هر کس هر فرصتی پیدا می‌کند می‌خواهد همهٔ حرف‌های گفته و ناگفتهٔ خود را در عرصه‌های ارتباط جمعی مطرح کند. نبودن معیارهای درست برای بررسی کم و کیف تلاش‌های هنری، ماهیت هر امری را مخدوش می‌کند. ولی آنچه که مسلم است نظر و دیدگاه‌های صاحب‌نظران برای ما مهم است نه دیگران. چرا که بیشترین آسیب را در رابطه نقد و بررسی هنری خوشنویسی از خودمان خورده‌ایم و بعضی از صاحب‌نام‌های ما برای نفی تلاش جامعهٔ خوشنویسی و حضور در گروه مدرنیسم، چهرهٔ دلکش و دلربای این هنر را مخدوش می‌کنند و آن را تکنیک و فن معرفی می‌کنند. در حالی که در خلوت خود هر سطر و هر کلمه و هر پاره حرف آن را در تکه کاغذی قبله‌گاه نگاه و نظر خود می‌سازند.

گمان می کنم، زمانی به یک بلوغ فکری در کار خودمان خواهیم رسید که پیش از آنکه یک بعدی به پرستش تلاش‌وار خودمان بپردازیم، نگاه جامعی به همهٔ هنرها داشته باشیم. همه هنرها به هم وابسته و پیوسته هستند و این نگرش جامع به نوعی زیربنای رشد و توسعه فکری در هنر را ایجاد می‌کند. وقتی مجموعه‌های دوران گذشته مثل شاهنامهٔ بایسنقری را ملاحظه می‌کنیم، در نگاه اول به لحاظ موضوعی فقط خوشنویسی است، در حالی که جدای از نگارگری‌های بی‌بدیل و مسحورکنندهٔ آنها، ده‌ها هنرمند دیگر در شکل گیری آن نقش داشته‌اند.

در دنیای ارتباطات تصویری، این پیوند و تأثیرگذاری و تأثیرپذیری میان همهٔ رشته‌های هنری وجود دارد و شخصاً آنچه را که اندوخته‌ام حاصل حضوری همیشگی در همهٔ فضای فرهنگی و هنری امروز بوده است. (در گفت‌وگو با امیر شکیبا، منتشر شده در مجلهٔ مطالعات هنرهای تجسمی، ش ۲۷، بهمن ۱۳۸۶)

دسته‌ها
محمد احصایی

محمد احصایی: الفبای فارسی نسبت به الفبای لاتین جای بیشتری برای کار کردن و خلاقیت دارد

ملتی هستیم که بیشتر با کلمات و مفاهیم سر و کار داریم‌ تا‌ تصویر‌ و از قضا جهان هم به همین سمت‌ پیش‌ می‌رود‌. اگر‌ کتاب‌های‌ گرافیک‌ را باز کنید، آثار بسیار خواهید دید که تنها با خط نوشته است بخش مهم هر کار گرافیکی را خط تعیین می‌کند. کلمه فرم و شکلی جادویی دارد‌ که مخاطب را به خودش جلب می‌کند و برای خالق اثر هم جالب‌تر است. من زمانی که با خط کار می‌کنم بیشتر ارضا می‌شوم تا با تصویر. باید اضافه کنم که‌ الفبای‌ ما، به خاطر شکل ویژه‌اش، جای‌ بیشتری نسبت به الفبای لاتین برای کار کردن و خلاقیت دارد. متأسفانه به این موضوع -هم گرافیست‌ها و هم‌ دانشجویان‌مان- از این جهت که دشوار‌ است‌، به آن نمی‌پردازند. آنها می‌پندارند که چون نمی‌توانند کار کنند، پس کاربردی‌ هم ندارد، در حالی که حروف لاتین در شکل‌هایی چون مربع‌، دایره‌ و مثلث خلاصه می‌شوند و بسیار ساده‌اند‌.

با‌ خط ثلث‌ یا شکسته نستعلیق شما می‌توانید بی‌نهایت برخورد زیبایی‌شناسانه داشته باشید. کدام خط در دنیا (به جز خط چینی) وجود دارد که‌ می‌تواند‌ عواطف انسان را این‌ قدر‌ زیبا بیان کند. خط شکسته‌ی نستعلیق خطی بسیار استثنایی و ویژه است. جالب است کشورهایی که با الفبای اسلامی کار می‌کنند، تقریبا حتی می‌توانند نستعلیق را اجرا کنند که خط ملی‌ ایرانیان‌ است‌ ولی به طور شگفت‌انگیزی اصلاً طرف شکسته نمی‌روند و توانایی‌اش را ندارند. من نمی‌دانم چه سرشتی در ایرانیان بوده‌ که این خط را با این زیبایی ابداع کرده و می‌نویسند‌. (در گفت‌وگو با حمیدرضا قلیچ‌خانی، منتشر شده در کتاب ماه هنر، ش ۷۱ و ۷۲، سال ۱۳۸۳)

دسته‌ها
پائولو مندز دا روشا

پائولو مندز دا روشا: اگر وقتم را صرف اندیشیدن به کلمات می‌کردم، دیگر برای معماری کردن وقتی نمی‌داشتم

اگر وقتم را صرف اندیشیدن به کلمات می‌کردم، {دیگر} برای معماری کردن وقتی نمی‌داشتم. [می‌خندد.] معماری {خودش} یک گفتمان است. شما می‌توانید کل عمر خودتان را صرف حرف زدن راجع به معماری کند. به هِرَم خئوپس در جیزه نگاه کنید. چرا مردم همچنان راجع به آن صحبت می‌کنند؟

{…} هیچ رمز و رازی در این بنا وجود ندارد. هرم تنها شکلی است که مصریان در آن زمان می‌توانستند بسازند. این تنها راه برای بالا بردن سنگ‌ها بود. امروز ما می‌توانیم فرم‌های بسیار متفاوتی بسازیم، اما چهار و نیم هزار سال پیش هرم فرمی منطقی برای ساختن بود. مصریان از مزایای فیزیک پایه برای هل دادن بلوک سنگ‌ها از طریق سطوح شیب‌دار استفاده کردند. در این بنا شفت‌هایی وجود دارد که از طریق آن می‌توان ستاره‌ها را دید.

من فکر می‌کنم که آرزوی مصریان این بود که این هرم‌ها را از شیشه بسازند. این امر زمانی معلوم شد که آی. ام. پی هرم‌های شیشه‌ای را در موزهٔ لوور پاریس ساخت، اما او همچون اسکار نیمایر راجع به آن حرف نزد. معماری دربارهٔ الهام نیست، دربارهٔ تاریخ و اصول است. الهام وجود ندارد. معماری دربارهٔ کار فکری شدید است. شما باید از طریق مسائل فکر کنید و تاریخ و واقعیت را به شکل منطقی تحلیل کنید. (در گفت‌وگو با Vladimir Belogolovsky، منتشر شده در وب‌سایت archdaily، سال ۲۰۱۶)