لویی کان | Louis Kahn

معماری علی‌رغم نقاشی و مجسمه‌سازی، محدودیت‌هایی دارد. هنگامی که ما دیوارهای مرئی محدودیت را لمس می‌کنیم، بهتر متوجه می‌شویم که از چه تشکیل شده‌اند. یک نقاش می‌تواند چرخ‌های مربعی برای یک تانک بکشد تا بیهوده بودن جنگ را نشان دهد. مجسمه‌ساز می‌تواند همان چرخ‌های مربعی را {در سنگ} بتراشد. اما یک معمار باید ازچرخ‌های مدور استفاده کند. گرچه نقاشی و مجسمه سازی نقش بسیار زیبایی در قلمرو معماری بازی می‌کنند – و معماری نیز نقش زیبایی در مجسمه‌سازی و نقاشی ایفا می‌کند – اما هر کدام قواعد خاص خود را دارند. یکی امکان دارد بگوید که {هدف} معماری خلق متفکرانهٔ فضاست. معماری پر کردن محدوده‌های تصاحب‌شده توسط کارفرما نیست؛ بلکه خلق فضاهایی است که احساسی را متناسب با کارکرد آن فرا می‌خوانند. (در گفتگو با Carlos Brillembourg، منتشر شده در مجلهٔ BOMB در سال 1992، ترجمهٔ صبا تجلی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* ترجمهٔ نسخهٔ کامل گفتگوی لویی کان با Carlos Brillembourg در وب‌گاه گفتار معمار منتشر شده است. آن را از طریق این لینک بخوانید.

سال گذشته تخت جمشید شیراز را دیدم. در تخت جمشید تحت تاثیر فراوان قرار گرفتم برای این که من از قدیمی‌ترین آثار معماری بالاترین الهام را می‌گیرم و این حقیقت اساسا وجود دارد و آن را تحسین می‌کنم و به آن ایمان دارم. من در تعجب هستم که واقعا انسان چیست که {می‌تواند} دربارهٔ چیزی فکر فکر کند که در هیچ کتابی وجود ندارد تا بتواند به آن مراجعه کند. و این صرفا الهام بوده است که تخت جمشید را به وجود آورده است.
تخت جمشید مثل خیلی از ساختمان‌هایی که در دوران‌های اولیه ساخته شده بود این تفاوت را با ساختمان‌های اصفهان دارد که کاری بدون الگو بوده است. در حالی که سازندگان ساختمان‌های اصفهان، با شجاعتی که از دیدن نمونه‌های قبلی در آنها به وجود آمده بود، دست به کار ساختمان‌هایی زدند که با زمینهٔ موجود، از ساختمان‌های قبلی بهتر باشد و در حقیقت کار آنها بسط دادن کار گذشتگان بود. و به همین دلیل است که دیدن ساختمان‌های اصفهان کمتر برای من عجیب بود تا تخت جمشید. من فکر می‌کنم در صورتی که چیزی بدون مراجعه به یک مقدمهٔ قبلی ساخته شود بسیار عالی است و این روح واقعی معماری است، نه این که در ادامهٔ کارهایی که قبلا انجام شده.
شخصی ستون یا اتاقی می‌سازد و دیگری پس از او می‌داند که چگونه می‌توان اتاق یا ستون ساخت. فکر کنید که چقدر جالب است که بدانیم چگونه می‌توان یک اتاق ساخت بدون آنکه با مقدماتی آن را شروع کنیم. و این رمزی است که مرا وادار به تحسین می‌دارد. (در حاشیهٔ کنگرهٔ بین‌المللی معماری در ایران، گفتگوی منتشر شده در مجلهٔ هنر و معماری، سال 1349)