نورمن فاستر | Norman Foster
نورمن رابرت فاستر، متولد سال ۱۹۳۵، معمار سرشناس اهل انگلستان است.کرونا شهرهای ما را تغییر نداده، بلکه روند تغییری را که پیش از آن آشکار شده بود سرعت بخشیده است.
آیا کووید-۱۹ شهرهای ما را تغییر خواهد داد؟ فکر میکنم که اکنون اینطور به نظر میرسد، اما در یک بازهٔ وسیع تاریخی پاسخ این پرسش منفی است. کرونا به جای این که شهرهای ما را تغییر دهد، صرفاً روند تغییری را که پیش از همهگیری آشکار شده بود تعجیل و تسریع کرده است.
تنها چیز پایدار {در شهرهای ما} تغییر است و شهرها همواره در حال تکامل و آموختن از یکدیگر هستند، از این قاره به آن قاره. شهرها را فنآوریهای زمانشان تغییر داده و رهبرانی که بصیرت پذیرفتن آن فنآوریها را دارند.
لندن را مثال میزنم. آتشسوزی مهیب سال ۱۶۶۶م باعث خلق مقررات ساختمانیای شد که به ساختوسازهای آجری مقاوم در برابر حریق منتهی شد. همهگیری وبا در میانهٔ قرن نوزدهم رودخانهٔ تیمز را از حالت مسیر فاضلاب روباز درآورد و این ماجرا روز تولد بهداشت مدرن بود. در پی آن وجه سلامت بوستانهای عمومی روشن شد. سپس مرض سل سررسید و به تولد جنبش مدرن در معماری کمک کرد؛ {بناهایی با} پنجرههای بزرگ، نور خورشید، تراس، سفید و پاکیزه.
اما تکتک این پیامدها -ساختوساز مقاوم در برابر حریق، فاضلابها، بوستانهای سبز، مدرنیسم- به هر حال رخ میداد، نه فقط در لندن که در شهرهای دورتادور دنیا، چرا که شهرها از یکدیگر یادمیگیرند؛ هر بحران تغییرات اجتنابناپذیر را سرعت میبخشد و بزرگ میکند. (در سخنرانی در نشست شهرداران ملل متحد در ژنو، سال ۲۰۲۰)
مفهوم پایداری ما را ملزم میکند تا کلنگرانه بیندیشیم.
تغییرات اقلیمی مسئلهای بسیار جدی و مفهوم پایداری فراتر از یک مد گذراست و بر بقای معماری و زیرساختها در هر سطحی، چه یک فرودگاه و چه یک آپارتمان کوچک، اثر میگذارد. مفهوم پایداری ما را ملزم میکند تا کلنگرانه بیندیشیم، نه فقط به یک بنا به تنهایی. مکان و کارکرد بنا، انعطاف و طول عمر آن، جهتگیری آن، فرم و سازهٔ آن، سامانهٔ گرمایشی و تهویهٔ آن، مصالحی که در آن به کار رفته، همگی بر میزان انرژیای که برای ساخت، اجرا و نگهداری از آن ساختمان مورد نیاز است اثر میگذارد، و همچنین جابجایی مردم و چیزها حین بیرون رفتن از آن و داخل شدن به آن.
معماران نمیتوانند همهٔ مشکلات زیستمحیطی جهان را حل کنند، اما میتوانند ساختمانهایی طراحی کنند که تنها با بخشی از سطح انرژی مرسوم امروز کار کنند. همچنین معماران میتوانند از طریق طراحی شهر و زیرساختها بر الگوی حمل و نقل تأثیر بگذارند. (در گفتگو با Alain Elkann منتشر شده در وبگاه Alain Elkann Interviews، سال ۲۰۱۷)
تعیین مقیاس بنا، همچون بسیاری دیگر از تصمیمات مرحلهٔ طراحی از جمله انتخاب ساختمایهها، شکل و فرم و موقعیت بنا، پاسخی است به مجموعهای از نیازها. برای بعضی از طرحها انتخاب یک سازهٔ بزرگ و بههمپیوسته نسبت به چندین بنای کوچک متعدد انتخاب بهتری است. بهجز این باید بازده بیشتر یک فضای بستهٔ واحد در زمینهٔ اقتصادی و محیطی را در نظر گرفت. بناهای بزرگمقیاس لزوماً غیر انسانی نیستند. هرآنچیزی که ما طراحی میکنیم در مقیاس انسانی خوانا و روشن است. {…} البته، یکنوع جذابیت رسانهای دربارهٔ «بزرگترینها» در هر زمینهای وجود دارد. وقتی یک بنا بزرگترین است، وقتی یک پل طولانیترین است، وقتی یک برج بلندترین است، ناگزیر توجهها را جلب میکند، اما بهازای هریک از پروژههای بسیار بزرگی که طراحی کردهایم، پروژههای کوچکتر و ناشناختهتری نیز طراحی کردهایم که استحقاق توجه فراوان داشتهاند. (در گفتگو با Max Tholl نویسندهٔ مجلهٔ The European، سال 2014)
معماری مسیری برای اتصال با گذشته است. البته منظور از این اتصال نگاه به آثار تاریخی همچون اشیاء عتیقه نیست، بلکه تجدید حیات این آثار و استفادهٔ دوبارهٔ از آنها برای نسل جدید است. معماری میتواند وسیلهای برای ارتباط با حافظهٔ جمعی باشد، همچنین راهی برای ارتباط با ارزشها و مفهوم مکان. (مصاحبه با مجلهٔ یوروپین، سال 2014)
معماری راهی برای بیان ارزشهاست. روش معماری ما بازتابی است از روش زندگی ما و به همین علت است که سنتهای بومی و لایههای تاریخی هر شهر تا این حد جذاب و قابل توجهند. هر دورهای مجموعه واژگان مناسب خود را تولید میکند. گاهی ما مجبوریم گذشته را برای یافتن منابع الهام آنچه در آینده میسازیم جستجو کنیم. معماری اصیلترین نمود ارزشهای مدنی ماست. (گفتگو با مجلهٔ The European، سال 2014)