تازه‌ترین گفتارهای هنرمندان

نقاشی من خشن نیست، این زندگیست که خشن است. من خشونت فیزیکی را تحمل کرده‌ام، حتی دندانم را شکسته‌ام. تمایلات جنسی، احساسات انسانی، زندگی روزمره، احساس حقارت شخصی (برای این یکی کافیست تلویزیون تماشا کنید) در همه این‌ها خشونت بخشی از طبیعت انسان است.

باید شما جهانی فکر کنی. زیستت جهانی باشد، باید جهان را بشناسی، جهان هنر در کل دنیا ملیت نمی‌شناسد؛ کافیست شما جهان جدیدی را به دنیا معرفی کنی.

یک نقاشی نمی‌تواند چیزی به شما بگوید. من اکثر آثار هنری با تم سیاسی را چندان موفق نمی‌بینم چون رک و راست نیستند.
افزودن زیبایی به زندگی یک کنش سیاسی است، هرچند صراحت ندارد.

باید به هر چیزی توجه شود به شرط آنکه دارای یک عینک ویژه خودش باشیم و از ورای آن عینک و از ورای آن چارچوب تجربی خود به قضایا نگاه کنیم، نه اینکه یک مصرف کننده محض باشیم. در مصرف کنندگی به طور طبیعی ما کیفیت اختصاصی خودمان را از دست می دهیم.

به نظر من درباره نقاشی، نگریستن و دیدن، مهمترین اصل است که می‌توان در کتاب‌های دروس دانشگاهی یاد گرفت. انسان با دیدن نقاشی‌های خوب، چشمش به طبیعت باز می شود.

من متعلق به آن دوره‌ای هستم که هیچکس در تصورش نمی‌گنجید که بشود از طریق هنر پول پارو کرد. هدف اصلی همه این بود که به عنوان یک هنرمند جدی گرفته شوند.

ایرانی بودن وصله‌ای نیست که آدم به کارش بچسباند. اگر ذاتا ایرانی باشید لاجرم کار شما هویت ایرانی پیدا می‌کند. در همه کارهای من جنبه اصولی هنر نقاشی رعایت شده است بدون آنکه تصمیم داشته باشم ایرانیت را در آن‌ها به کار بگیرم.

طبیعی است که هر چیزی در جهانِ پیرامون ما را تحت تاثیر قرار دهد. برای من هم هنر زبانی است که می توانم به وسیله‌ی آن حرفم را بزنم و بدون شک مسایل اجتماعی در ناخودآگاهم جاری است و این تلخی از جایی می‌آید که هیچ وقت مرا نسبت به دردهای بشر بی‌تفاوت نگذاشته است.

زیبایی چیزی نیست که همیشه ثابت باشد. زیبایی همواره تغییر می‌کند، درک ما از زیبایی همیشه در حال دگرگونی است. {چنین درکی} به ناظر آن بستگی دارد.

یک هنرمند متعالی آن‌چنان کسی است که دنیای ناگاه خود را آن‌قدر آزاد بگذارند که تجلی کند. ولی دنیای آگاهش آن‌قدر بادانش باشد که این تجلی را مهار کند.

همیشه مجسمه‌سازی با بناسازی همراه بوده و گاهی در عملکردهای زیرستون و سرستون وجود داشته و گاه برای تزیینات به کار می‌رفته، بنابراین هیچ وقت مجسمه‌سازی به‌ جز در زمان حاضر که تا حدود زیادی مستقل شده، جدا از معماری نبوده است.

امروز مرز همه‌چیز کمرنگ شده، منظورم مرز میان مُد و هنر است. چند سال پیش این ایده مطرح شد که یک هنرمند را با یک طراح مد جفت کنند، اما حالا حتی معماران هم سعی می‌کنند هنرمند باشند.

معتقدم هنر سنتی ایرانی مرده است و ما هیچ ارتباطی با آن نداریم. اگر امروز عنایتی داریم به مینیاتور از دریچهٔ نگاه غرب به آن نگاه می‌کنیم. هیچ ارتباط زنده‌ای با هنر قدیم ایران نداریم.

همهٔ ما طوری تربیت شده‌ایم که کمترین استفاده را از خلاقیتمان می‌کنیم. به عنوان مثال وقتی همه وسایل لازم را در اختیار دانش‌آموزان کلاس اول ابتدایی قرار می‌دهم تا کاردستی بسازند، هیچ کاری نمی‌توانند انجام دهند و منتظرند من برایشان کاردستی بسازم و آنها تقلید کنند.

قاشی مانند یک گشت و گذار مفرح است، یک جورهایی مثل حفاری کردن. ما در قطعاتی را شکار می‌کنیم تا کنار هم بگذاریم و یک ترکیب با معنی پدید آوریم.

اصلا با روحیهٔ من سازگار نیست که بخواهم توی کارم شعار سیاسی بدهم. یکی به این دلیل که فکر می‌کنم نقاشی زبانی است که برای این کار ساخته نشده. و اگر بخواهد به آنجا برسد وارد حیطهٔ گرافیک شده است.