فرشید موسوی

برای این که مطمئن شویم معماری را، نه فقط یک سرپناه بزک‌شده، که به مثابه جزئی جدا نشدنی از زندگی روزمره می‌دانیم، راهی نداریم جز این که ظاهر و شکل بنا را از عملکرد آن جداناپذیر فرض کنیم. {…} از حیث نظر، ظاهر و عملکرد ساختمان دو موضوع جدای از هم تلقی شده‌اند، و این از ذهن معماران نشئت گرفته چون فرم را از عملکرد جدا می‌بینند. در عمل اما، ظاهر ساختمان از عملکرد آن به هیچ‌وجه جدا نیست. تجربه به من نشان داده است که هیچ‌کس به شما نمی‌گوید ظاهر ساختمان و نظام فضایی آن از هم منفصل است، بلکه این معماران هستند که این دو مسئله را از هم جدا می‌کنند. آثار ماندگار معماری آنهایی است که عملکرد و فرم بنا به یکدیگر پیوسته و مرتبط است. بناهای عالی دهه‌ها و قرن‌ها مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهند، دقیقا به این خاطر که در آنها تجربهٔ زیبایی‌شناختی و نظام فضایی و عملکردی در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر است. و این همان چیزی است که حس اهمیت و معنا را برای افرادی که چنین ساختمان‌هایی را در طول زمان تجربه می‌کنند به‌وجود می‌آورد. (در گفتگو با نویسندهٔ مجلهٔ Architectural Review، سال 2014)

هرچه یک پروژه از حیث ارتباط با حوزه‌های دیگر دانش پیچیده‌تر باشد، متخصصان بیشتری درگیر آن می‌شوند. بر خلاف نظر کسانی که نقش معمار را کمرنگ می‌بینند، شما می‌بینید که در اینگونه پروژه‌ها حضور معمار بیش از سایر مواقع ضروری است. زیرا معمار تنها متخصصی است که باید ارتباط جانبی را در بین همهٔ دیگر متخصصان برقرار کند. قرار نیست تخصص همهٔ همکاران حرفه‌ای در یک پروژه روی هم تلنبار شود، بلکه همهٔ این متخصصان گرد هم آمده‌اند تا در کنار یکدیگر کار کنند و همکاری‌شان سبب ارزش افزوده شود.  (در گفتگو با مجلهٔ The Architectural Review، سال 2014)

از این که در حال حاضر معماری می‌کنم بسیار هیجان‌زده‌ام. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که ایده‌ها به اشتراک گذاشته می‌شوند و از جایی به جای دیگر می‌روند. هیچ راهی برای بازگشت به عقب نیست و لاجرم باید رو به جلو برویم. بیایید تا به آنچه مثلا بین دو ساختمان مسکونی با بالکن‌های منحنی تفاوت ایجاد کرده است نظر کنیم. این معماری است که بین دو ایدهٔ مشابه تفاوت ایجاد میکند. بیایید دربارهٔ این که معماری چه تفاوتی ایجاد می‌کند صحبت کنیم. (مصاحبه با گاردین، سال 2014)